ارزیابی تأثیر چند قارچ کش در کنترل بیماری برق زدگی نخود در استان کرمانشاه

بیماری برق زدگی نخود که در اثرdidymella rabiei ایجاد می شود، مهم ترین بیماری نخود معمولی در استان کرمانشاه است. آلودگی اولیه به این بیماری عمدتاً از بذور و بقایای گیاهی آلوده بوده و آلودگی ثانویه به وسیله اسپورهای غیرجنسی قارچ که روی اندام های هوایی گیاه قرار می گیرند، ایجاد می شود. در بررسی های آزمایشگاهی اثرات قارچ کش های کاپتان، کاربندازیم، مانکوزب، تریدمورف، کلروتالونیل و کربوکسین ـ تیرام در رقت های 01/0 ، 1/0 ، 0/1 ، 0/10 و 0/100 قسمت در میلیون (ppm) روی رشد شعاعی چهار جدایه مختلف d. rabiei در محیط کشت آرد نخود – دکستروز – آگار (csma) در قالب آزمایش فاکتوریل چند فاکتوره با طرح کاملاً تصادفی ارزیابی شد. به منظور کنترل آلودگی اولیه به روش ضدعفونی بذور آلوده طبیعی و به شیوه مصنوعی آلوده شده (به میزان 3 گرم برای هرکیلو گرم بذر) و نیز کنترل آلودگی ثانویه با استفاده از سمپاشی بوته (به میزان 900گرم یا میلی لیتر در هکتار)، قارچ کش های مذکور همراه با شاهد در شرایط مزرعه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بررسی های آزمایشگاهی نشان داد که رشد شعاعی ریسه های چهار جدایه قارچ در رقت 10 قسمت در میلیون ماده مؤثره قارچ کش ها در محیط کشت csma متوقف شد. بیشترین تأثیر سموم در کنترل رشد شعاعی ریسه های قارچ در شرایط آزمایشگاه متعلق به قارچ کش کاربندازیم بود. در بررسی های مزرعه ای سموم کاربندازیم و کربوکسین – تیرام نسبت به سایر سموم برتری معنی داری در کنترل آلودگی اولیه بیماری به روش ضد عفونی بذور نشان دادند. سم تریدمورف (امولسیون 75%) تأثیرات گیاه سوزی روی جوانه زنی و رشد گیاهچه داشت. جهت کنترل آلودگی ثانویه بیماری، سمپاشی بوته با سم کلروتالونیل نسبت به سایر قارچ کش ها مؤثرتر بود.